Choć zęby mleczne są przejściowym etapem w rozwoju jamy ustnej, odgrywają nieocenioną rolę w zdrowiu i życiu naszych dzieci. Od kształtowania się prawidłowego zgryzu po pierwsze kroki w nauce mowy – to właśnie one stanowią fundament tych procesów. Zastanawiasz się, jak dbać o zęby mleczne i dlaczego są tak ważne? Zapraszam do lektury artykułu, który rozwieje Twoje wątpliwości i dostarczy cennych informacji na temat tych małych, ale niezwykle istotnych skarbników zdrowia jamy ustnej.

Czym są zęby mleczne?

Zęby mleczne, nazywane również zębami tymczasowymi, są to pierwsze zęby, które pojawiają się w jamie ustnej człowieka, zwykle w wieku od 6 miesięcy do pierwszego roku życia. Są one prekursorami dla zębów stałych, które pojawiają się później w życiu. W sumie istnieje 20 zębów mlecznych: 8 siekaczy, 4 kły i 8 trzonowców. Pełnią one kluczową rolę w nauce żucia oraz formowaniu prawidłowej wymowy. Zęby mleczne zaczynają wypadać w wieku około 6 lat, a ich miejsce zajmują stopniowo zęby stałe. Ważne jest dbanie o zdrowie zębów mlecznych, ponieważ stanowią one fundament dla przyszłego zdrowia jamy ustnej.

Zęby mleczne – co warto wiedzieć o ich wyrzynaniu?

W szczęce małego dziecka znajduje się łącznie 20 zębów, czyli w każdym łuku po 5 zębów mlecznych. Wyżynają się one stopniowo, zwykle od dolnych zębów, w procesie ząbkowania. Większość dzieci w tym czasie mocno się ślini, jest niespokojna, źle sypia, nie chce jeść, gorączkuje i odczuwa dolegliwości bólowe. Pierwsze zęby – dolne jedynki wyrastają między 6. a 11. miesiącem życia dziecka, lub później, w zależności od indywidualnych predyspozycji. Zęby mleczne są słabo zmineralizowane, dlatego są też bardziej podatne na urazy mechaniczne czy próchnicę.

Kiedy zęby mleczne są zastępowane zębami stałymi?

Zęby mleczne są zastępowane zębami stałymi po 6. roku życia – czasem nieco wcześniej lub później. Zęby wypadają samoistnie, a w ich miejscu pojawiają się zęby stałe. Szacuje się, że proces wyrzynania się stałych zębów zostaje ostatecznie zakończony około 12. roku życia.

Jak dbać o zęby mleczne?

Stomatolodzy są zgodni co do tego, że dbanie o mleczaki zaczyna się w momencie, kiedy w ustach niemowlęcia pojawi się pierwszy, wyczekiwany przez całą rodzinę ząbek. Oczywiście na tym etapie wystarczy przemywanie ząbków po każdym posiłku gazikiem nasączonym letnią, przegotowaną wodą. Wraz z rozwojem dziecka można kupić mu pierwszą szczoteczkę z małą główną i pastę dopasowaną do jego wieku.

Dlaczego warto dbać o zęby mleczne?

Błędem jest myślenie, że zęby mleczne nie wymagają szczotkowania czy kontroli u dentysty. Jeśli zostaną dotknięte próchnicą, to nie dość, że mogą zacząć boleć, to jeszcze próchnica przeniesie się także na zęby stałe.  Należy zwrócić uwagę na fakt, że mleczaki są zębami słabo zmineralizowanymi, dlatego w większym stopniu są narażone na próchnicę. Paradoksalnie więc zęby mleczne trzeba szczotkować częściej i z większą dokładnością niż zęby stałe, aby nie narażać je na wystąpienie ubytków.

Trzeba podkreślić, że zaniedbania i nieleczenie zębów mlecznych będzie miało negatywny wpływ na zdrowie zębów stałych. Mleczaki u dzieci muszą być objęte szczególnym nadzorem. Najpierw rodzic, a później i dziecko muszą je szczotkować i odwiedzać od czasu do czasu gabinet stomatologiczny.

Zbyt szybka utrata zębów mlecznych jest bardzo ryzykowna, ponieważ żuchwa i szczęka nie będą rozwijać się odpowiednio, a zęby będą rosnąć jeden na drugim, ponieważ zacznie im brakować miejsca. Prowadzi to do deformacji rysów twarzy, poważnych wad zgryzu, a nawet nieprawidłowości w wymowie u dziecka.

Jak szczotkować zęby mleczne u dziecka?

Regularne szczotkowanie zębów mlecznych dziecka jest bardzo ważne. Rodzic może do tego celu wykorzystywać u niemowlęcia silikonową szczoteczkę nakładaną na palec, a później szczoteczkę z miękkiego włosia. Wystarczy, że będziemy myć zęby dziecka rano i wieczorem, a najlepiej po każdym posiłku. Po pierwszych urodzinach dziecku kupić trzeba pastę do zębów bez fluoru.

Jaką dietę stosować w przypadku zębów mlecznych?

Warto także zadbać o odpowiednią dietę u dzieci – z jak najmniejszą ilością cukru. Słodycze powinny być ograniczone do minimum, a najlepiej wykluczone z codziennego jadłospisu. Zaleca się zmniejszanie liczby nocnych karmień, aby ograniczyć ekspozycję zębów mlecznych dziecka na cukier.

Czy zęby mleczne powinny być kontrolowane przez dentystę?

Uzębienie mleczne u dzieci wymaga kontroli u dentysty. Najlepiej wybrać się na wizytę już w pierwszym półroczu życia dziecka, nawet jeśli maluch nie ma jeszcze zębów. Później trzeba odwiedzać gabinet stomatologiczny co 3-4 miesiące, ponieważ próchnica na zębach mlecznych u dzieci może się błyskawicznie rozwijać. Gdy pomimo wielu podjętych działań profilaktycznych pojawią się dziurki w zębach mlecznych, należy je zaleczyć.

Czy warto leczyć zęby mleczne u dziecka?

Zęby mleczne, mimo że są tymczasowe, odgrywają kluczową rolę w rozwoju i zdrowiu jamy ustnej u dzieci. Często rodzice zastanawiają się nad koniecznością leczenia tych zębów, ponieważ w końcu zostaną one zastąpione zębami stałymi. Jednak ich rola w zdrowiu ustnym, funkcjonowaniu codziennym i przygotowaniu do pojawienia się zębów stałych jest nie do przecenienia. Poniżej przedstawiamy kilka powodów, dla których warto dbać i leczyć zęby mleczne u dziecka.

• Ból i dyskomfort: Nieleczone próchnice mogą powodować ból i dyskomfort dla dziecka, co może wpłynąć na jego jakość życia.
• Zdrowie ogólne: Infekcje w zębach mlecznych mogą prowadzić do poważniejszych problemów zdrowotnych, w tym do infekcji w innych częściach ciała.
• Funkcja: Zęby mleczne pomagają w procesie żucia, co jest ważne dla odpowiedniego odżywiania i trawienia.
• Przygotowanie do zębów stałych: Zęby mleczne pełnią funkcję przewodnika dla rosnących zębów stałych. Nieleczone infekcje lub wczesna utrata zębów mlecznych może prowadzić do problemów z ułożeniem zębów stałych.
• Mowa: Zęby mleczne odgrywają kluczową rolę w rozwoju prawidłowej wymowy, ponieważ uczestniczą w formowaniu dźwięków mowy.
• Zachowanie estetyki: Zęby mleczne pełnią ważną rolę w zachowaniu estetyki i pewności siebie dziecka.

Z tych powodów lekarze dentysty zalecają regularne wizyty kontrolne oraz leczenie ewentualnych próchnic w zębach mlecznych, aby zapewnić zdrowie jamy ustnej i prawidłowy rozwój zębów stałych.

Autor: Zespół Kliniki Supradent 

Polecamy:

• Ząb mądrości – Co to jest? wyrywać czy leczyć? – 22 października 2023
• Tyłozgryz – Sprawdź, jak rozpoznać i w jaki sposób leczyć? – 16 grudnia 2023
• Prawidłowa higiena jamy ustnej – Na czym polega? – 30 lipca 2023
• Wizyta kontrolna u dentysty – jak często? – 29 lipca 2023
• Białe plamy na zębach – jak sobie poradzić? – 22 września 2023
• Fluoryzacja zębów – czym jest i kiedy wykonać? – 23 sierpnia 2023
• Stłoczenie zębów – co to jest? Jak należy przeprowadzić leczenie? – 14 stycznia 2024
• Co można jeść po wyrwaniu zęba? – 17 lipca 2023
• Wizyta u dentysty i leczenie zębów w ciąży – 22 września 2023
• Diastema – czym jest, czy należy ją leczyć? – 22 września 2023